Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΡΑΒΑΝ (BYOBU)

ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑΠΩΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Με τον όρο byobu περιγράφονται τα παραδοσιακά ιαπωνικά διαχωριστικά, που είναι γνωστά στα ελληνικά με τη γαλλική λέξη paravent (αλεξήνεμο). Τα παραβάν αποτελούνται από φύλλα ενωμένα μεταξύ τους και διακοσμημένα με παραστάσεις ζωγραφικής ή καλλιγραφία. Στον διακριτικά απομονωμένο χώρο που ορίζουν τα παραβάν διαδραματίζονται ποικίλες δραστηριότητες, όπως η μοναχική συγγραφή και ανάγνωση, οι ιδιωτικές συναντήσεις και οικιακές ασχολίες, ο ύπνος, η τελετή του τσαγιού, αλλά και διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις.

Τα πρώτα σωζόμενα παραβάν αποτελούνταν από ένα σταθερό φύλλο σε ξύλινο πλαίσιο με πόδια. Τον 8ο αιώνα εισάγονται από την Κίνα και την Κορέα τα πτυσσόμενα παραβάν. Γρήγορα αρχίζουν να κατασκευάζονται και στην Ιαπωνία, ωστόσο το υψηλό κόστος παραγωγής τους τα ανάγει σε είδος πολυτελείας. Αρχικά χρησιμοποιούνται στις επίσημες τελετές της αυτοκρατορικής αυλής του Κιότο, διακοσμούν τις επαύλεις των στρατηγών νταΐμιο (daimyo), και τα βουδιστικά ιερά. Κατά την περίοδο Μουρομάχι (1392-1573) γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλή και απεικονίζουν τοπία επηρεασμένα από την κινέζικη μονόχρωμη ζωγραφική.

Την εποχή Μομογιάμα (1573-1600) πρωταγωνιστούν οι Σαμουράι. Για την επίδειξη της οικονομικής και κοινωνικής τους δύναμης χτίζουν επαύλεις και κάστρα, και καλούν φημισμένους καλλιτέχνες, όπως τον Κανό Εϊτόκου (1543-1590), να τα διακοσμήσουν με ζωηρά χρώματα επάνω σε λαμπρό φόντο χρυσού. Με τη μεταφορά του στρατιωτικού διοικητικού κέντρου στο Έντο, το σημερινό Τόκιο, ανατέλλει η περίοδος Τοκουγκάουα ή Έντο (1600-1868). Τα παραβάν, που συνήθως παράγονται σε ζεύγη, φέρουν παραστάσεις από έπη, τοπία, ζώα, φυτά, τις τέσσερις εποχές, καθώς και με συνθέσεις από τη ζωή στην πόλη.

Ο Κανό Σανράκου ή Κανό Μιτσουγιόρι (1559 – 1635) μαθήτευσε και υιοθετήθηκε από τον σημαντικότερο καλλιτέχνη της φημισμένης σχολής ζωγραφικής Κανό, τον Κανό Εϊτόκου (1543-1590). Το ζεύγος παραβάν με άλογα της συλλογής Ν. Χατζηβασιλείου είναι σπανιότατο. Τα άλογα απεικονίζονται σε χειμερινό τοπίο, όπως υποδηλώνει η παρουσία του μπαμπού, της δαμασκηνιάς (ΑΕ 10342), και των πεύκων (ΑΕ 10343), των τριών φυτών – συμβόλων του χειμώνα. Ξεκουράζονται (ΑΕ 10342) ή παίζουν (ΑΕ 10343) σε επιμέρους κυκλικές συνθέσεις που δημιουργούν ζεύγη αντιθέτων (κίνηση-ακινησία). Η απεικόνιση των αλόγων, των αχώριστων συντρόφων των πολεμιστών στη μάχη, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα κοσμούσαν οικία Σαμουράι.

Japanese Art Collection | Museum of Asian Art Corfu
Άλογα που παίζουν και ξεκουράζονται. Ζεύγος εξάπτυχων παραβάν. Μελάνι και αχνό χρυσό σε χαρτί. Περίοδος Μομογιάμα (περίπου 1600 μ.Χ.). Ιαπωνία. Καλλιτέχνης: Κανό Σανράκου.
Japanese Art Collection | Museum of Asian Art Corfu
Άλογα που παίζουν και ξεκουράζονται. Ζεύγος εξάπτυχων παραβάν. Μελάνι και αχνό χρυσό σε χαρτί. Περίοδος Μομογιάμα (περίπου 1600 μ.Χ.). Ιαπωνία. Καλλιτέχνης: Κανό Σανράκου.
Logo | Museum of Asian Art Corfu

Δευτέρα έως Κυριακή: 08:30-15:30